Pulsars
De kern van de ster die als supernova ontploft is in hetzelfde tijdsbestek
onder zijn eigen zwaartekracht in elkaar gekrompen tot een zeer compact
object met hele hoge dichtheid. Afhankelijk van de massa van de kern zal
het leiden tot de vorming van een neutronenster of een zwart gat. In het
geval van een neutronenster is de materie zo compact geworden dat electronen
en protonen samengedrukt worden tot neutronen en de kern alleen maar uit
neutronen bestaat. Zo'n neutronenster heeft een afmeting van 10 - 20 km
en aan massa van een paar zonsmassa's, zodat we te maken hebben met dichtheden
van ~1018 kg/m3. Een dergelijke neutronenster heeft
een heel sterk magnetisch veld en roteert snel (door behoud van hoekmoment
neemt de rotatie van de sterkern sterk toe als deze samentrekt tot een
afmeting van ~10 km). In dit snel roterende magneetveld kunnen vrije electronen
in de omgeving worden versneld en aanleiding geven tot synchrotron
straling. Deze straling wordt voornamelijk uitgestraald langs de polen
van de roterende neutronen ster, zodat we alleen emissie van zo'n object
ontvangen als deze stralingsbundel door ons gezichtsveld zwiept. Net als
de lichtbundel van een vuurtoren. Dit betekend dat het signaal een pulserend
karakter zal hebben, en daarom worden zulke roterende neutronensterren
pulsars genoemd. De meeste pulsars zijn alleen op radiogolflengtes
te detecteren. Slechts een pulsar is ook optisch en in het infrarood te
zien en dat is de pulsar die geassicieerd is met de Krabnevel (figuur 5).
Deze pulsar is ook de energiebron voor de nevel zelf, die voornamelijk
synchrotron straling produceert. Figuur 6 laat een schets zien van de configuratie
van een snel roterende neutronenster. De rotatie neemt langzaam af en het
energieverlies ten gevolge daarvan is precies de energie die nodig is om
een object als de Krabnevel van energie te voorzien. De rotatie afname
van de Krabnevel pulsar is b.v. dP/dt = 10 -13 s/s.
Als we dit vergelijken met de uitgestraalde energie (~ 1031
J/s) dan is dit ongeveer gelijk aan het verlies aan rotatie energie ( L
= dE/dt = 8/5 p M R2 P-3
dP/dt , met M de massa en R de straal van de pulsar).
De periode van de pulsar in de Krabnevel is P ~ 0.03 s. Vooor
meer details zie de extra pagina met afleidingen.
Een interessante pulsar site is: http://pulsar.princeton.edu/
Voor pulsar geluiden zie: http://www.jb.man.ac.uk/~pulsar/Education/Sounds/sounds.html