044 - Koninklijke Onderscheiding voor negen RUG-medewerkers

Op vrijdag 28 april 2006 ontvangen negen personen een Koninklijke Onderscheiding op voordracht van de Rijksuniversiteit Groningen. De heer drs. J.A.M.J. Schipperijn wordt benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. De onderscheiding van Officier in de Orde van Oranje Nassau wordt toegekend aan prof.dr. J. van Andel, prof.dr. J.N. Bremmer, prof.dr. F. Leemhuis, prof.dr. R.W.H. Morgenstern en prof.dr. M. van der Put. Tot slot worden prof.dr. C.H.C.M. Buys, prof.dr. P.C. van der Kruit en prof.dr. D.A. Wiersma gedecoreerd als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

De heren Van Andel, Buys, Leemhuis en Van der Put krijgen hun onderscheiding uitgereikt in het Stadhuis van Groningen, uit handen van burgemeester Jacques Wallage. De decoratieplechtigheid voor de heren Schipperijn, Wiersma en Morgenstern vindt later op de ochtend plaats in de Senaatskamer van het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen. De heren Van der Kruit en Bremmer zijn op de dag van de uitreiking afwezig. Zij verblijven beiden in de Verenigde Staten. De onderscheiding wordt hun op een nader te bepalen tijdstip uitgereikt.

 

De heer prof.dr. J. van Andel

Jelte van Andel (Oosternijkerk, 1943) bekleedde tot zijn emeritaat in 2004 de leerstoel Plantenecologie aan de RUG. Hij studeerde Biologie aan de Vrije Universiteit en promoveerde daar eveneens. Hierna legde hij zich toe op vergelijkende levenscyclusstudies aan soortengroepen van planten die voorkomen in gekapte en afgebrande vlakten in bossen. In 1982 werd Van Andel hoogleraar Plantenecologie aan de RUG. Verschillende boeken verschenen van zijn hand, maar ook op tijdschriften richtte hij zijn redactionele capaciteiten. Hij was hoofdredacteur van het Vakblad voor Biologen (overgegaan in Bionieuws) en van Acta Botanica Neerlandica (gefuseerd met het Duitse Botanica Acta en overgegaan naar Plant Biology). Van Andel vervulde een voorbeeldfunctie door zijn grote inzet in zijn vakgebied en daarbuiten. Hij zette zich bijvoorbeeld in voor Wetenschapswinkels en groepen als Wetenschap en Samenleving. Inspirerend was zijn manier van onderricht, waarvoor hij in 2000 de Onderwijsprijs van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen ontving. Zeven jaar lang zat hij de Onderwijscommissie Biologie voor en hij werd in 2002 lid van de commissie voor de landelijke VSNU-onderwijsvisitatie Biologie. Speciale vermelding verdient zijn inzet voor onderwijsprogramma’s aan de Universiteit van Ouagadougou in Burkina Faso. Sinds 1983 was Van Andel hierbij betrokken. Als voorzitter en stimulator had hij zitting in de begeleidingscommissie Ouagadougou, waarvan een tiental Nederlandse instellingen voor Hoger Onderwijs lid is. Hij was ook promotor van enkele promovendi uit dit Sahelland. Verder was Van Andel actief voor de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) en ESF (European Science Foundation) en vervulde bestuursfuncties bij de Stichting voor Biologisch Onderzoek Nederland (BION) en de stichting Wetenschappelijk Onderzoek van de Tropen (WOTRO). Ten slotte was hij van 2001-2003 voorzitter van het onderzoekinstituut CEES (Centre for Ecological and Evolutionary Studies) van de RUG. Van Andel wordt Officier in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.dr. J.N. Bremmer

Jan Bremmer (Groningen, 1944) is sinds 1990 hoogleraar Algemene Godsdienstwetenschap en Vergelijkende Godsdienstwetenschap aan de RUG. Hij studeerde klassieke talen en Spaans aan de Vrije Universiteit te Amsterdam (1962-1970) en Bristol University. In 1979 promoveerde hij aan de VU op het proefschrift The Early Conception of the Soul. Hij was twee jaar leraar aan een middelbare school en was vervolgens verbonden als docent Klassieke Geschiedenis aan de Universiteit Utrecht (1974-1990). In Groningen vervulde Bremmer tien jaar lang het decanaat van de Theologische faculteit (1996 tot 2005). Als zodanig werd hij geconfronteerd met de sluiting van de kerkelijke opleiding in 2004. Hij zag echter vroegtijdig in dat de faculteit andere wegen moest inslaan om voldoende studenten aan te trekken en zich moest richten op een andere dan de ‘traditionele’ doelgroep. Bremmer is gespecialiseerd in Griekse, Romeinse, vroeg-christelijke en hedendaagse religies, sociale geschiedenis en wetenschapsgeschiedenis. Hij combineert grondig met innovatief wetenschappelijk onderzoek. Vernieuwend zijn bijvoorbeeld zijn ideeën over de rol van vrouwen bij de verspreiding van het oude Christendom. Zijn wetenschappelijke interesse beslaat vele onderzoeksterreinen, waaronder apocriefe apostelverhalen, het leven na de dood en humor. Bremmer is een zeer vooraanstaande onderzoeker op zijn vakgebied, zowel nationaal als internationaal. In 1995 gaf hij de Tuckwell Lectures in Bristol. Verder zijn hem diverse fellowships aangeboden, waaronder bij het prestigieuze Center of Hellenic Studies in Washington D.C. en het Institute of Advanced Study in Princeton. Van 2006-2007 zal hij als eerste Villa Professor verbonden zijn aan het Getty Research Institute in Malibu Amerika. Hierna wacht hem een post als visiting professor aan de School of History and Classics aan de Universiteit van Edingburgh. Bremmer wordt Officier in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.dr. C.H.C.M. Buys

Charles Buys (Bergen op Zoom, 1942) studeerde Biochemie aan de Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanaf zijn aanstelling als promovendus in 1969 is hij verbonden gebleven aan de RUG. In 1987 werd hij er hoogleraar Humane Genetica en voorzitter van de afdeling Medische Genetica. Sinds 2001 is hij hoofd van de afdeling Klinische Genetica van het Universitair Medisch Centrum Groningen. In de grote ontwikkeling die het vakgebied Humane Genetica de afgelopen decennia doormaakte, speelde Buys een belangrijke rol, zowel nationaal als internationaal. Onder zijn leiding groeide de afdeling Medische Genetica van 57 naar 130 medewerkers en werden belangrijke wetenschappelijke vondsten gedaan. Zo legde hij met zijn groep voor het eerst een verband tussen een defect op chromosoom 3 en kleincellig longcarcinoom, hetgeen in 1987 leidde tot een publicatie in Nature. En naar aanleiding van een publicatie in 2001 over drie genen die, naast de al bekende, een belangrijke rol blijken te spelen bij een erfelijke vorm van dikke darmkanker, wordt nu wereldwijd klinisch gescreend op een van deze genen. Zijn enorme bijdrage aan vooral het kankeronderzoek werd in 2003 in Lund met een honorary lecture geëerd. Als lid van het algemeen bestuur van de Nederlandse Organisatie voor Weten-schappelijk Onderzoek (NWO), sinds 2001, heeft hij zich doen gelden als een onvermoeibaar verdediger van het belang van de zuivere wetenschap. Voor de Gezondheidsraad levert hij

 

sinds 1999 zijn zeer gewaardeerde bijdrage in de beraadsgroep Genetica. Zijn grote bestuurlijke inzet moge verder blijken uit de lidmaatschappen van een lange lijst andere gremia, waaronder de NATO Science Committee en de EURAB, het adviesorgaan van de Europese Commissie inzake wetenschapsbeleid. Buys wordt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

De heer prof.dr. P.C. van der Kruit

Piet van der Kruit (Schiedam, 1944) is sinds 1987 hoogleraar in de Sterrenkunde bij het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij studeerde in Leiden, waar hij in 1971 ook promoveerde. Na zijn promotie werkte hij twee jaar als Carnegie Fellow in Pasadena (Californië). Van der Kruit wordt door collega’s omgeschreven als een "begaafd en origineel wetenschapper". Hij was zeer nauw betrokken bij de allereerste resultaten van de radiotelescoop Westerbork. Sindsdien heeft hij een enorme staat van dienst opgebouwd in de organisatie van de Sterrenkunde in Nederland, Europa en op mondiaal niveau. Lang lag de wetenschappelijke leiding over het Kapteyn Instituut in zijn handen. Ook was hij bestuursvoorzitter van de stichting ASTRON (Astronomisch Onderzoek in Nederland) en vertegenwoordigde hij de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek) in het bestuur van de Engels/Nederlandse sterrenwacht op La Palma. In 2002 werd hij voorzitter van het bestuur van de nationale sterrenkundige onderzoeksschool NOVA (Nederlandse Onderzoeksschool voor Astronomie). In 2003 volgde de zeer eervolle benoeming tot president van het hoogste bestuursorgaan van de European Southern Observatory (ESO), de organisatie die de internationale sterrenwacht in Chili exploiteert. Binnen de ESO wordt hij gerespecteerd om zijn diplomatieke gaven. Van der Kruit heeft in de periode dat hij decaan was van de Groningse faculteit der Wiskunde en Natuur-wetenschappen veel invloed gehad op de landelijke discussies over de studieduur van de Nederlandse bètaopleidingen. Een commissie onder zijn leiding wist de Minister van Onderwijs ervan te overtuigen dat een vijfde studiejaar van cruciaal belang is. De International Astronomical Union eerde Van der Kruit in 2001 door astroïde 10437 naar hem te vernoemen. De faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen benoemde hem in 2003 op de Jacobus C. Kapteyn leerstoel, een hoogleraarschap dat vernoemd is naar de eerste hoogleraar Sterrenkunde aan de RUG.  Van der Kruit wordt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

De heer prof.dr. F. Leemhuis

Fred Leemhuis (Zuidbroek, 1942) behaalde in 1967 zijn doctoraal Semitische Talen en Letterkunde aan de RUG (cum laude). In Groningen promoveerde hij in 1977, eveneens cum laude. Ook daarna bleef hij verbonden aan de RUG, met uitzondering van twee periodes (1975-1979 en 1991-1995) waarin hij gedetacheerd was in Cairo als directeur van het Nederlandse Instituut voor Archeologie en Arabische Studiën. Sinds 1985 is hij hoofddocent Arabisch bij de huidige vakgroep Talen en Culturen van het Midden-Oosten van de Faculteit der Letteren en sinds 2003 ook bijzonder hoogleraar in de Islam, met bijzondere aandacht voor de Koranwetenschappen, aan de Faculteit der Godgeleerdheid en Godsdienst-wetenschappen. Naast organisatorische, wetenschappelijke en publicitaire activiteiten ten behoeve van het Arabisch en de kennis van het Midden-Oosten is het zijn grote verdienste dat hij de Koran, met een Nederlandse vertaling vanuit de grondtaal, toegankelijk heeft gemaakt voor niet-moslims en Nederlandse moslims die het Arabisch niet machtig zijn. Met zijn uitzonderlijke inlevingsvermogen en voldoende academische distantie won hij met zijn vertaling het vertrouwen van de geleerden van de Azhar Universiteit in Cairo, het hoogste leerstellige gezag in de Islamitische wereld. Ook een ander vakgebied, de Islamitische archeologie, kunst en architectuur, geeft hij nieuwe impulsen onder meer dankzij zijn

opgravingen in de Egyptische Dakhla oase. Daarnaast is Leemhuis in lezingen, fora en de media een onvermoeibare pleitbezorger van een betere verstandhouding tussen moslims en niet-moslims. Hij was medeoprichter en jarenlang bestuurslid van de ZWO-gemeenschap voor het Islamitisch Cultuurgebied alsmede van de afdeling Noord-Nederland van de Nederlands-Arabische kring. Ook was hij voorzitter van de vaksectie die via het CITO de landelijke schoolexamens Arabisch vaststelt. Leemhuis wordt Officier in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.dr. R.W.H. Morgenstern

Reinhard Morgenstern (Berlijn, 1942) is sinds 1986 hoogleraar Atoomfysica aan het Kernfysisch Versneller Instituut (KVI) in Groningen. In 1971 promoveerde hij aan de universiteit van Freiburg. Daarna werkte hij twee jaar aan het gerenommeerde Standford Research Institute (Californië). Morgenstern doorliep een excellente wetenschappelijke carrière, die zich kenmerkt door een sterke internationale oriëntatie. Zo werkte hij samen met toonaangevende Europese instituten als het Hahn Meitner Institut in Berlijn en de Université Catholique de Louvain-la-Neuve. Ook beschikt Morgenstern over uitstekende bestuurlijke kwaliteiten. Hij was lid van het bestuur van de faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen van de RUG en bekleedde verschillende hoge functies in de onderzoeksschool Fundamental and Applied Nuclear and Atomic physics (FANTOM) en het KVI. Nationaal fungeerde hij als lid of voorzitter van belangrijke commissies: bestuurslid van de Nederlandse Natuurkundige Vereniging (voor zijn grote inzet werd hij in 2003 benoemd als Lid van Verdienste), voorzitter van de FOM (Fundamenteel Onderzoek der Materie) werkgemeenschap Atoomfysica en Kwantumelektronica, lid van de NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek)-commissie voor de selectie van Vidi- en Vici-kandidaten en lid van de FOM-commissie voor het stimulerings-programma ‘Vrouwen in de Fysica’. Morgenstern heeft altijd veel oog gehad voor het sociale en menselijke karakter van het vak. Hij is een bevlogen docent. Vorig jaar kozen studenten Fysica en Wiskunde hem tot ‘docent van het jaar’. Morgenstern wordt Officier in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.dr. M. van der Put

Marius van der Put (Zeist, 1941) is hoogleraar Onderzoek en Onderwijs op het gebied van de Algebra en Meetkunde aan de RUG. Hij studeerde Wiskunde van 1959-1967 aan de Universiteit Utrecht en was daar aansluitend als onderzoeker-docent verbonden tot 1975. Hij koos een onderwerp uit de abstracte analyse, meer in het bijzonder de niet-archimedische analyse, waarop hij in 1967 promoveerde. In 1975 werd hij op jeugdige leeftijd (34) tot hoogleraar in Groningen benoemd. Zijn wetenschappelijk werk richt zich op de ‘zuivere wiskunde’. Op het vakgebied van de Rigide Analytische Meetkunde is Van der Put een vooraanstaande expert. Hij is direct betrokken bij een derde deel van alle activiteiten in en publicaties op dit vakgebied. Van der Put is een geboren docent en beheerst de kunst de ingewikkeldste zaken in eenvoudige bewoordingen te verduidelijken. Hij behoort tot de beperkte kring van erudiete wiskundigen die het hoge peil van de Nederlandse wiskunde bepaald hebben en hun studenten sterk hebben geïnspireerd. Ook internationaal worden zijn verdiensten erkend, bijvoorbeeld op het vlak van de Differential Galois Theory. Hij werkte veel samen met Franse universiteiten, onder meer in Toulouse, Bordeaux, Rennes en Lille. Zijn bijdrage werd in 2000 gehonoreerd met een eredoctoraat aan de Université Paul Sabatier te Toulouse. In 2003 werd Van der Put uitgenodigd om een boek te schrijven voor de prestigieuze boekenserie ‘Grundlehren der mathematische Wissenschaften’. Eerder schreef hij samen met M.F. Singer voor deze serie het standaardwerk over differentiaal Galoistheorie. De Koninklijke Onderscheiding wordt hem ook ter gelegenheid van zijn 65ste verjaardag verleend. Van der Put wordt Officier in de Orde van Oranje Nassau.

De heer drs. J.A.M.J. Schipperijn

Jan Schipperijn (Utrecht, 1946) heeft gedurende een lange periode naast zijn werk als universitair docent en onderwijscoördinator aan de Faculteit der Economische Wetenschappen als vrijwilliger zeer veel tijd en aandacht besteed aan milieuvraagstukken. Zo is hij begin jaren zeventig een van de oprichters en actieve leden geweest van de Werkgroep Eemsmond. Als econoom, maar ook als bestuurder, heeft hij veel bijgedragen aan de ontwikkeling van het milieubeleid ten aanzien van de Eemshaven en het industrie-terrein bij Delfzijl. Daarnaast is hij jarenlang bestuurslid geweest van de Waddenvereniging (de landelijke vereniging tot behoud van de Waddenzee). Schipperijn is als onbezoldigd opsporingsambtenaar bij de Algemene Inspectie Dienst betrokken bij de vogelbescherming en de handhaving van de Wet Bescherming Uitheemse Diersoorten. Hij is, ook voor de rechtbank in Assen, specialist flora en fauna en contactpersoon in het Noorden voor vergiftigingsgevallen van (roof)dieren en vogels. Voor de politie in Roden vaart hij als vrijwilliger met de politieboot op het Leekstermeer, om ook daar delicten op het gebied van de dierenbescherming op te sporen. Schipperijn wordt Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

 

De heer prof.dr. D.A. Wiersma

Douwe Wiersma (Amsterdam, 1943) is hoogleraar Fysische chemie aan de RUG. Als wetenschapper kan hij worden beschouwd als een pionier. In Nederland en ver daarbuiten staat Wiersma bekend als de meest vooraanstaande onderzoeker op het gebied van de niet-lineaire optica en de femtoseconde spectroscopie. Dit vakgebied richt zich op het zichtbaar maken en analyseren van het verloop van chemische processen tot op het niveau van moleculen. De uitstraling van zijn onderzoek heeft een extra dimensie doordat de apparatuur en methodologie die hij ten behoeve van zijn onderzoek heeft ontwikkeld wereldwijd tot standaard is verheven in het fysisch-chemisch onderzoek. Een recent voorbeeld is de ontwikkeling en toepassing van ultrasnelle laser spectroscopie bij de bouw van een microscoop die het mogelijk maakt moleculaire processen te volgen in de levende cel. Zijn onderzoeksgroep behoort tot de absolute wereldtop. De internationale wetenschappelijke statuur van Wiersma blijkt uit een reeks van prestigieuze prijzen en benoemingen. Ook als decaan van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen is Wiersma een pionier. Op het gebied van het personeelsbeleid heeft hij het oude beleid vervangen door het ‘tenure track’-systeem, waarbij de beste wetenschappers op jonge leeftijd worden aangetrokken om, bij uitstekend functioneren, zich volledig te kunnen ontplooien. Dit systeem is inmiddels RUG-breed ingevoerd, maar nog steeds uniek in Nederland. Wiersma heeft hierin nadrukkelijk visie en leiderschap getoond. Daarnaast speelt hij een voortrekkersrol in het omvangrijke nieuwbouwprogramma van de faculteit, als onderdeel van een herstructurering waarbij de verschillende disciplines van de faculteit bij elkaar worden gebracht. Momenteel wordt hard gewerkt aan de realisatie van twee architectonisch uitdagende gebouwen op het Zernikecomplex. Wiersma wordt Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

Programma 28 april 2006

 

9.45 uur: Stadhuis Groningen

burgemeester J. Wallage van de Gemeente Groningen decoreert:

-      prof.dr. J. van Andel: Officier in de Orde van Oranje Nassau

-      prof.dr. C.H.C.M. Buys: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

 

-      prof.dr. F. Leemhuis: Officier in de Orde van Oranje Nassau

-      prof.dr. M. van der Put: Officier in de Orde van Oranje Nassau

 

ca. 11.45 uur: Senaatskamer Academiegebouw Groningen

burgemeester J.H. van der Laan van de Gemeente Noordenveld decoreert

-      drs. J.A.M.J. Schipperijn: Ridder in de Orde van Oranje Nassau

burgemeester A.J. Gerritsen van de Gemeente Haren decoreert:

-      prof.dr. D.A. Wiersma: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw

burgemeester E. Fennema van de Gemeente Zuidhorn decoreert:

-      prof.dr. R.W.H. Morgenstern: Officier in de Orde van Oranje Nassau

 

 

Noot voor de pers

Informatie: afdeling Communicatie RUG: tel. (050) 363 44 44 of communicatie@rug.nl.